Bizkaian finkatu da pertsonen beharren neurrira eginiko zainketa-eredua

Amaia Antxustegik, Gizarte Ekintzako foru diputatuak, berak hala eskatuta agerraldia egin du gaur Bizkaiko Batzar Nagusietan Iraupen Luzeko Zainketen Trantsizioa Lehen Planaren ebaluazioa aurkezteko. Plana 2021ean jarri zen abian lurraldean zainketen kultura berria bultzatzeko asmoz.

Dokumentuak planaren garapena eta emaitzak aztertzen ditu lau urteko ezarpenaren ondoren, eta balorazio orokor positiboarekin amaitzen da, Bizkaiko zainketa-ereduaren trantsizioaren eragile gisa balio izan duela azpimarratuz. Antxustegik adierazi duenaren arabera planak arreta pertsonalizatzen, pertsonen zerbitzura dagoen teknologia erabiltzen eta Bizkaiko Foru Aldundia zainketa-sistema etikoago, berritzaileago eta pertsonarengan oinarritutako baterako trantsizioan erreferente gisa finkatzen lagundu du.

"Helburua aipatu den zainketen trantsizioa bultzatzea zen, eta horrek zaintza-eredua aldatzeaz edo zerbitzu berriak sortzeaz gain, gizarte osoari eragingo dion zaintza-kultura sustatzea dakar, zaintza erantzukizun partekatu gisa, bai banakoarena, bai taldearena eta erakundearena, hartu behar delako" azaldu du Amaia Antxustegik.

Balantze orokorra positiboa da, eta ondorio moduan esan du zainketa-eredua aldatzeko prozesuaren katalizatzaile gisa jardun duela, sistema gizatiarragoa, pertsonalizatuagoa eta iraunkorragoa sendotzen lagunduz; era berean, aurrerapen esanguratsuak eragin ditu zerbitzuen pertsonalizazioan eta Gizarte Ekintza Sailaren lidergoa sendotu du aldaketa-prozesu honetan. Horrez gain, erabiltzaileen eta zaintzaileen bizi-kalitatean eragin positibo zuzena izan duela adierazi du, bereziki ongizate emozionalean, arreta pertsonalizatua hobetzean eta koordinazio soziosanitarioa indartzean.

Gizarte Ekintzako diputatuak bere esku-hartzean pertsonen bizi-kalitatean egindako aurrerapen "nabariak" azpimarratu ditu, pertsonen, familien eta profesionalen arteko harreman-modu berriak sustatu direlako, eta, aldi berean, Bizkaiko Foru Aldundia lurraldeko zainketa-eredu integral baterako trantsizioaren buru izatea ahalbidetu duelako.

Lan-metodologiari dagokionez, otsailetik martxora bitarteko partaidetza-prozesu baten bidez egin da ebaluazioa. Prozesu horretan, sektoreko profesionalek, erakundeetako ordezkariek, Hirugarren Sektoreko erakundeek eta erabiltzaileek edo zaintzaileek parte hartu dute.

Txostenak aurrerapen nabarmenak egiaztatzen ditu proiektu estrategikoak finkatzeari eta zaintzaren kultura partekatua sortzeari dagokienez, etikan, pertsonalizazioan eta erantzukizun kolektiboan oinarrituta.

• etxeTIC: teknologiaren eta laguntzaren bidez etxean irauteko laguntza-eredua. 11 zentrotan dago ezarrita eta 5.000 etxeri arreta emateko ahalmena du.  2025eko lehen hiruhilekoan egindako ebaluazioan bildutako datuen arabera zerbitzua 1.959 etxetara iristen zen, hau da, bere potentzialaren % 39,2ra. 2025eko irailean arreta jasotzen zuten etxeak 2.223 ziren, eta horrek ereduaren hedapen-joera berresten du. Etxe aktiboen % 70ek baino gehiagok teknologia erabiltzen dute komunikaziorako, jarraipenerako edo jarduerak egiteko.
• Bizikidetza-unitateak: egoitzak giza eskalako espazio bihurtzea. Gaur egun 728 plaza ari dira funtzionatzen bizikidetza-unitateetan, eta 36 unitate berri baimendu dira, 654 plaza eskaintzen dituztenak. Guztira 26 milioi euro inguruko inbertsioa egin da zentroen arkitektura eta antolaketa egokitzeko.
• Eskualdeko Erreferentzia-Zentroak (EEZ): laguntza soziosanitario espezializatua. Gaur egun zerbitzu ematen duten EEZ hauek dira: Bilbo (Birjinetxe); Uribe (Leioa Laguntza Zentroa), Ezkerraldea ere artatzen duena; 2026an Barrualdeko EEZ jarriko da martxan, Gernikan. Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planak finantzatuta. Zentro hauen bitartez jarduketa-ildoak ezarri dira, hala nola prestakuntza, aholkularitza, jardunbide egokiak eta osasun-sistemarekiko koordinazioa. Era berean guztira 100 egoitza-zentro izan dira (arloko zentroen % 64,1) 2023tik 2025era bitarteko prestakuntzetan parte hartu dutenak.
• Profesionalen prestakuntza: 259 pertsonak (% 89 emakumeak) prestakuntza egiaztagarria osatu dute, eta 279 langile sartu dira ordezkapenak egiteko. 2,8 milioi eurotik gorako inbertsioa egin da.
• Getxoko Belaunaldien arteko Zentroa: esperientzia aitzindaria belaunaldien arteko bizikidetzan. Kalkulatu den inbertsioa 16 milioi eurotik gorakoa da eta 100 egoitza-plaza eta gazteentzako 40 apartamentu izango ditu, belaunaldien arteko bizikidetza eta elkarrekiko laguntza sustatuz.

Ebaluazioak, halaber, hobetu daitezkeen alderdiak identifikatzen ditu, hala nola lurraldeko udalekiko eta Hirugarren Sektore Sozialarekiko koordinazioa indartzeko beharra; proiektu guztietan sistematikoki genero-ikuspegia eta intersekzionalitatea txertatzea; adierazle-sistema komuna garatzea, inpaktua neurtzea erraztuko duena; eta planaren hedapen publikoa egitea, herritarren eta sektoreko eragileen artean ezagutza areagotzeko.

Bizi-luzetasunaren eta Erronka Demografikoaren Zuzendaritza Nagusiaren aurkezpena

Amaia Antxustegik, Gizarte Ekintzako foru diputatuak, berak eskatutako agerraldia egin du joan den uztailean Naiara Artazaren zuzendaritzapean sortutako Bizi-luzetasunaren eta Erronka Demografikoaren Zuzendaritza Nagusi berria aurkezteko.

Zuzendaritza berriak bere gain hartuko du zahartze egoki  eta osasungarriarekin lotutako politika publikoen diseinua, sustapena eta koordinazioa; eskumen horien artean daude, besteak beste, Nagusi Intelligence Centerren (NIC) zuzendaritza,  Demografiaren eta Zainketen Behatokia sortzea, adin guztietarako Bizkaia sustatzea, iraupen luzeko zainketa-plana eta plan soziosanitarioa koordinatzea.

"Bizi-luzetasuna, ikerketa eta zainketen eta lurraldearen trantsizioa, epe luzerako ikuspegiarekin landuta, gizarte-kohesioa indartzeko, berrikuntza bultzatzeko eta bizi-luzetasunarekin lotutako irtenbide berriak sortzeko aukera bihur daitezkeen erronkak dira" azaldu  du Amaia Antxustegik; eta, bere esku hartzea amaitzeko, "aurrera egiten eta lanean jarraituko dugu Bizkaia gizarte-ekintzan eta bizi-kalitatean erreferente izan dadin" baieztatu du.